Çinin orta Asya politikası ve Şi jinping nin Orta asya ziyareti

Çinin orta Asya politikası ve Şi jinping nin Orta asya ziyareti konu konferans gerçekleşti 

Türkiye’de faaliyet göstermekte olan Doğu Türkistan Maarif ve Dayanışma Derneğinin organize etmesi ile yayın Çinin orta Asya politikası ve Şi jinping nin Orta Asya ziyareti konulu konferans düzenlendi.

Konferansta Ankara university tarih fakultetiti öğretmen üyesi Dr. Erkin EKREM Çinin orta Asya politikası ve Şi jinping nin Orta asya ziyareti hakkında konuşma yaptı.

2 saat devam eden konferansta Dr Erkin EKREM Çinin orta Asya siyaseti hakkında önemli konuları dile gettirdi.

İşte Dr. Erkin Ekremin dile gettirdiği konular:

• Çin’in Orta Asya Kavramı
• Çin Tarihinde Orta Asya Olgusu
• Çin’in Orta Asya’daki Çıkarlar
• Çin’in Orta Asya Politikaları ve Araçları
• Xi Jinping’in Orta Asya Ziyareti ve Politikaları
• Xi Jinping’in «Batıya Açılım» Politikası (Stratejisi)
• Çin’in Orta Asya Politikalarının Sorunları ve Engelleri

Çin’in Ulusal Çıkarları

Üç Aşamalı Kalkınma Stratejisi

1978 yılında Üç Aşamalı Kalkınma Stratejisi fikri doğulmuştur

1987 yılında yürürlüğüne koyulmuştur

• Birinci Aşama

1980-1990 yılları arasında Çin’in Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) oranı bir kat artacaktı ve halkın yaşam standardı, açlık seviyesinden doyum düzeyine gelecekti, yani kişi başına gelir 250 Dolardan 500 Dolara ulaşacaktı. Hedef ise, halkın geçim problemini çözmekti.

İkinci Aşama

1990-2000 yılları arasında Çin’in GSMH oranı bir kat daha artacak ve kişi başına düşen gelir 800-1000 Dolara yükselerek halkın yaşam standardı “Küçük Refah” (Xiao-kang, nispi refah) seviyesine ulaşacak, Çin’in GSMH oranı ise bir trilyon dolara ulaşacaktı. Bu durum Çin’i dünyanın önde gelen ülkelerinin saflarına sokacaktı. Hedef ise, halkın yaşam standardını nispi refahlı düzeye getirmekti..

Çin’in Orta Asya Politikası

Politik Araçlar ve Hedefler

Zemin

Şanghay İşbirliği Örgütü: güvenlik, siyasî ve ekonomi işbirliği

Yöntem

İkili ve Çok Taraflı İlişkileri güçlendirmek

Stratejisi

Ekonomi kalkınma için istikrar ve güvenlik ortamını yaratmak, somut örneği ise Doğu Türkistan’ı Orta Asya ve Güney Asya’nın çekim merkezi yapmak

Kısa Vadeli Hedef

• Ekonomi-Ticaret ilişkileri
• Enerji işbirliği ve enerji güvenlik işbirliği
• Terörizme karşı Ortak işbirliği (Üç Güçlere)
• Ortak Askerî Tatbikatlarla Bölgesel Güvenliği sağlamak ve  bölgesel ülkeler arası orduların işbirliğini arttırmak
• Kültürel ve beşeri ilişkileri
• Orta Vadeli Hedef
• Sınır Bölge Ticaret ve Orta Asya Bölgesel Serbest Ticaret Alanını oluşturmak
• Uzun Vadeli Hedef
• Asya-Avrupa Köprüsü-Tarih İpek Yolu’nun Yeniden Canlandırmak

Orta Asya Politikasının Zorlukları

En önenisi Çin’in Orta Asya stratejisinini yoksunluğu

 

Çıkarları farklı olmasından dolayı Orta Asya ülkeleri SCO mekanizmasının gerekli entergerasyonu zayıflaştırmaktadır

Aslında SCO üye ülkelerin arasında ortak değer yada ideolıjisi olmaması de SCO’daki entergrasyonu engellemektedir

Kırgızistan-Özbekistan, Tajikistan-Özbekistan ve Kırgızistan-Tajikistan arasındaki su kaynağı ihtilafları SCO ortamındaki işbirliği zayıflaştırmaktadır

Orta Asya ülkelerin toplumsal sorunları ve yoksunluk meselesi ağır olmasından dolayı bölgesel güvenliğe zarar vermektedir. Terörizm ve uyuşturcu gibi geleneksel olmayan güvenlik sorunları da bölgesel güvenlik işbirliğini zayıflaştırmaktadır.

Bu sorun 2014 yılının sonu NATO güçlerin Afganistan’dan çekilmesi ile birlikte daha da belirsizlik haline gelebilir

ABD, Çin ve Rusya gibi büyük ülkelerin, Türkiye ve İran gibi orta düzeydeki ülkelerin ve bölge ülkelerin bölgesel çıkarları birbiriyle farklı olması, dış etkenlerin SCO üzerindeki olumsuz etkisini göstermektedir.

Çin’in Orta Asya’daki faaliyetleri Rusya’ın bölgedeki çıkarları dikkate almak zorundadır, Rusya faktörü Çin’in Orta Asya’daki çıkarlarını tam anlamıyla almasının zor olduğu açıktır. (Örneğin Kolektif Güvenlik Anlaşma Örgütü)

Doğu Türkistan (Uygur) sorunların uluslararsı sorunları olarak etki sağlaması ve Çin’in sorunu «şaytanlaştırması» geleceğe yönelik Çin’in Orta Asya’daki politikasını zorlaştırabilir.

DTSAM (Doğu Türkistan strateji Araştırma merkezi)

Google+